مستند بد۲۵ در ونیز به نمایش درآمد (+ گفته‌های اسپایک لی و منتقدان)

روز جمعه درست در ۲۵امین سالروز انتشار آلبوم "بد" و دو روز پس از ۵۴امین زادروز وی، مستند بد۲۵ از اسپایک لی در جشنواره‌ی فیلم ونیز به نمایش درآمد. استقبال دقیقا همانگونه بود که حدس می‌زنید: بسیار "بد"، پر از کف و سوت و هلهله و البته مونواک! پس از آن نیز اسپایک لی در نشستی خبری در مورد این فیلم سخن گفت. سخنان کارگردان: اسپایک لی که پیشتر در سال ۱۹۹۶ همراه با مایکل دو ویدیو برای آهنگ They don't Care About Us ساخته بود، گفت فرزندان مایکل برای شناخت بیشتر پدرشان اشتیاق دارند و این فیلم مایکل را بیش از پیش به آنان می‌شناساند. او در ادامه بیان داشت: "چیزی که باعث شد این فیلم را بسازم این بود که نامه‌ای از سونی و بنیاد مایکل دریافت کردم مبنی بر اینکه مستندی می‌خواهند که فقط بر موسیقی تمرکز داشته باشد. و ما (البته خودم مشمول این عده نمی‌شوم) سالها بر روی چیزهایی تمرکز کرده بودیم که ربطی به موسیقی او نداشت. و حال زمان آن رسیده است که به موسیقی و نبوغ او بپردازیم. ما همیشه نتیجه‌ی کار را می‌بینیم، اما اشک و عرقی که برای آن ریخته شده است از نظرها دور می‌ماند." "فلسفه‌ی او این بود که منش بزرگان را فرابگیر و بزرگتر از آنان شو. جین کلی، فرد آستر، استیوی واندر، ماروین گی، جیمز براون، او پیوسته می‌آموخت اما نه فقط از موسیقیدانان، بلکه از عکاسان، رقصندگان، نقاشان،... از تمامی چیزهایی که بزرگان خلق کرده بودند، برداشت می‌کرد." "این مستند، نامه‌ی عاشقانه‌ی من است به مایکل جکسون. من در ۱۹۵۷به دنیا آمدم و مایکل در ۱۹۵۸ زاده شد. وقتی برای نخستین بار در شوی اد سولیوان اجرای مایکل را در گروه جکسون فایو دیدم، می‌خواستم که مایکل جکسون شوم. موهایم را مانند او آفریقایی کردم اما نمی‌توانستم بخوانم و برقصم... من با مایکل بزرگ شدم." "وقتی او درگذشت، برای ماه‌ها حالم خراب بود و حتی همسر و فرزندانم می‌پرسیدند که چه بر سرم آمده است؟ به آی‌پادم نگاه کردم و البته گفتنش مایه‌ی شرمساری است، اما Off The Wall تنهای آلبومی از او بود که بر روی آی‌پاد داشتم. من سی‌دی‌های او را خریداری کرده بودم اما بر روی آی‌پاد تنها یک آلبوم از او داشتم. به اپل رکوردز رفتم و به آنها گفتم تمام آهنگ‌های مایکل جکسون را می‌خواهم: جکسون فایو، جکسونز و مایکل جکسون. و هفت روز هفته، ۲۴ ساعته به آنها گوش می‌دادم و سال بعد خانواده‌ام از من بیزار شده بودند زیرا به تنها چیزی که گوش می‌دادم مایکل جکسون بود." "همانطور که جو ووگل در فیلم می‌گوید، وقتی جان لنون ترور شد مردم به سوی آهنگ Imagine رفتند و وقتی مایکل درگذشت مردم به Man In The Mirror گوش دادند. من نمی‌خواهم بگویم که مایکل می‌خواست مانند عیس مسیح به نظر برسد، اما به اجرای او در کنسرت ومبلی نگاه کنید، او در این جهان نیست. آن یکی از بهترین اجراها را در تمام طول تاریخ است. وقتی مایکل این آهنگ را می‌خواند در این جهان نیست، در جایی دیگر سیر می‌کند. من نمی‌توانم بگویم چرا او در پایان اجرا بازوانش را از هم می‌گشاید." اسپایک لی همچنین گفت که همکاران ملزم بودند از عبارت "فیلم کوتاه" در مورد کلیپ‌های مایکل جکسون استفاده کنند و مایکل اجازه نمی‌داد هیچکس آنها را "ویدیو کلیپ" بخواند. وی توضیح می‌دهد: "فیلم در مقایسه با ویدیو کلیپ هنری‌تر است و با تماشای آثار او می‌فهمیم که آنها براستی فیلم‌های کوتاه هستند، نه ویدیو کلیپ." لی در پایان اشاره کرد که مایکل و او در ساخت آهنگ We Love Roll Call Y-All از فیلم اسپایک لی با عنوان Do the Right Thing که در ۱۹۸۹ منتشر شد، دست داشتند اما بنا به دلایلی که لی نگفت، اسمی از آنها در فهرست سازندگان اثر برده نشده است. لی گفته است که برای تهیه‌ی این مستند به کل آرشیو صوتی و تصویری دوران بد دسترسی داشت و بنابراین ما قرار است چیزهایی را در این فیلم ببینیم که هرگز ندیده‌ایم. پخش تلویزیونی: اسپایک لی تایید کرده است که شبکه‌ی ای‌بی‌سی آمریکا حق پخش تلویزیونی این فیلم را بدست آورده و در جشن شکرگزاری امسال بد۲۵ راهی خانه‌های مردم می‌شود. این افراد در مستند بد۲۵ حضور دارند: مایکل جکسون، کویینسی جونز، آنتونیو رید، جان برانکا، جان مک کلین، گریگ فیلینگانز، سیدا گرت، بروس سوئدین، جری هی، وینسنت پاترسون، مارتین اسکورسیزی، امیر تامپسون، ماریا کری، شریل کرو، کانیه وست، استیوی واندر، جاستین بیبر، سی لو گرین، آندرا هارل، ریچارد پرایس، کارن لانگفورد، جو پیتکو، کالین چیلورز، جیم بلشفیلد، اولی براون، جفری دانیل، والتر یتنیکاف، نلسون جورج، جو ووگل، دانیل اسمیت، لیزا رابینسون، ران پاورز، جان بارنز، روبن بلیدز، ویل وینتون، میکو براندو، جیسون کینگ، تاتیانا تامبزن، ست ریگز، مت فورجر، آندره کروچ، جری کرامر و کریس براون. از دید منتقدان: ورایتی: "تریلر پرفروش‌ترین آلبوم تاریخ است اما این Bad بود که مایکل را به عنوان استاد این صنعت معرفی کرد. بد بیش از حد در سایه‌ی تریلر ماند و اسپایک لی با مستندی جامع و سرگرم کننده شرایط ظهور دوباره‌ی این آلبوم را فراهم کرده است. این مستند نسبت به فیلم This Is It، ستایشی قدرتمندتر است از خلاقیت موسیقایی این شهریار موسیقی. این یک فیلم انتقادی نیست و اگر تماشاچی به دنبال نقد آثار مایکل جکسون باشد، راه اشتباهی در پیش گرفته است. اما با این حال فیلمساز فضایی را برای نقد خطاهایی که در زمان انتشار این آلبوم پیش آمد، باز گذاشته است. برای مثال اشتباه آنها در مورد آهنگ مشترک مایکل با استیوی واندر (Just Good Friends) و یا داستان I Just Can't Stop Loving You به عنوان تک‌آهنگ نخست که در ابتدا قراربود همکاری مشترکی بین مایکل و ویتنی هیوستون باشد. اسپایک لی به طرزی زیرکانه از روایت مستند شانه خالی می‌کند و آن را بر دوش خیل عظیم هنرمندانی می‌اندازد که با گفتار خود فیلم را پیش می‌برند. این فیلم ترک به ترک به آلبوم بد نگاه می‌‌اندازد. این فیلم بر استعداد مایکل جکسون به عنوان ترانه‌سرا، تهیه کننده، رقصنده و خواننده تمرکز دارد و یکی از صحنه‌های غافلگیر کننده‌ی آن به تمرین آواز او مربوط می‌شود." رویترز: "این مستند نشان می‌دهد که جکسون چقدر درگیر جزئیات بود و این یک یادآوری است از اینکه چرا او پادشاه پاپ شد. این فیلم یک هدیه‌ی غافلگیرانه برای هواخواهان جکسون است. یک نابغه را در حال کار به تصویر می‌کشد، فردی که به تمامی جزئیات و ابعاد کار دقت بسیار داشت. او طی ساخت این مستند که توسط بنیاد و کمپانی سونی پشتیبانی شده است، به تمامی عناصر کلیدی آلبومی که نقطه‌ی عطف حرفه‌ی جکسون شد، دسترسی داشت." صحنه‌‌هایی در این مستند گنجانده شده است که شخصت اصلی مایکل جکسون را پیش چشم ما نمایان می‌کند، جذابیت زنان برای او، خلق و خوی رقابت طلبانه‌اش، منش حرفه‌ای و دقت وسواس‌گونه‌اش نسبت به جزئیات و رقص‌ها. سیدا گرت به یاد می‌آورد که چگونه مایکل در هنگام ضبط آهنگ I Just Can't Stop Loving You با پرتاب ذرت بوداده با او شوخی می‌کرد، اما رفتار او با مردان چنین نبود. از منظر کویینسی جونز، مایکل فرد زیرکی بود که مدام به جزئیات کار ایراد می‌گرفت. کویینسی می‌گوید مایکل به این جهان تعلق نداشت... «مال این دنیا نبود.» شریل کرو در این مستند تعریف می‌کند که چگونه همواره از او پرسیده میشد که آیا اجرای مشترک این آهنگ در تور موجب برانگیختی مایکل میشد؟ کرو مثل همیشه از دادن جواب طفره می‌رود. تاتیانا تامبزن، بازیگر The Way You Make Me Feel می‌گوید عطر نعنایی که در صحنه‌ی پایانی این کلیپ از دهان مایکل برمی‌آمد، فکرش را به این سو برد که شاید مایکل برای یک بوسه آماده بود، گرچه مقررات سختگیرانه‌ی کار چنین بود که او تنها اجازه‌ی درآغوش کشیدن ستاره‌ی پاپ را داشت. جان برانکا وکیل مایکل و سرپرست کنونی بنیاد او، خاطره‌ی دیدار مشترکی با مایکل و خواننده‌ی سیاهپوست پرینس را به یاد می‌آورد. در آن روز پرینس یک جعبه‌ی جادوگری به همراه داشت و مایکل می‌ترسید که پرینس او را طلسم کند. مایکل، پرینس را رقیب بزرگ می‌دانست و همین حس رقابت طلبانه‌ی او باعث شد تا تریلر، پرفروش‌ترین آلبوم تاریخ زاده شود تا مایکل اطمینان یابد که دیگر رقیبی ندارد و پس از آن نیز برای محکم کاری، بد را منتشر کرد. او عدد "۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰" را بر روی آینه‌اش نوشته بود تا همیشه یادش باشد که هدف رسیدن به فروشی صد میلیونی برای بد است. در حالیکه تریلر ۱۱۰ میلیون نسخه فروخت، بد فروشی ۳۰ تا ۴۵ میلیون نسخه‌ای داشت. در صحنه‌ای از فیلم، جکسون با بدن و چهره‌ی خود، حالت‌های که یک سری از کاراکترهای انیمیشنی تبلیغاتی را تبیین می‌کند. در بخش جدی‌تر فیلم، اسپایک لی به سراغ ریشه‌های آفریقایی جکسون و اهمیت این موضوع برای وی می‌رود. بسیاری از مصاحبه شوندگان در این فیلم با یادآوری شنیدن خبر فوت جکسون نمی‌توانند ریزش اشک‌هایشان را متوقف کنند و بسیاری می‌گویند که آن خبر را باور نمی‌کردند. شریل کرو برای توصیف استعداد مایکل به سختی می‌کوشد. او می‌گوید در حضور مایکل مولکول‌ها دگرگون می‌شدند... «او مولکول‌ها را تغییر می‌داد.» در پایان فیلم اجرایی از Man in the Mirror اضافه شده است که در آن مایکل بازوانش را از هم می‌گشاید و یک صلیب می‌سازد. اسپایک لی در کنفرانس خبری گفت: «مایکل اینجا نیست تا به شما پاسخ دهد، من نمی‌توانم بگویم که او سعی داشت مانند عیسی مسیح به نظر آید، اما به این اجرا نگاه کنید، او در فضایی دیگر سیر می‌کند. این یکی از بهترین اجراهای تاریخ است. وقتی این آهنگ را می‌خواند، این جهانی نیست.»" هالیوود ریپورتر: "شاید بنظر می‌رسید که کنی اورتگا با فیلم This Is It میراث مایکل جکسون را حفظ کرده است، اما کار اسپایک لی از او بهتر بوده است. اسپایک لی نسبت به بیان جزئیات تشنه است. چه کسی یادش بود که یکی از نخستین بازی‌های وزلی اسنایپز در فیلم کوتاه بد رقم خورد و یا تکیه کلام "شامون" (Chamone یا Shamone) ادای احترام جکسون نسبت به مایویس استپلس (Mavis Staples) بوده است؟ و یا بیت "آنی، حالت خوبه؟" (Annie, are you OK) عبارتی است که در دهه‌ی هفتاد در جلسه‌های آموزش انجام عملیات تنفس مصنوعی بر روی مانکن‌ها باب شد؟ روشن است که اسپایک لی به همان اندازه از ساخت این مستند سر کیف آمده است که مردم از تماشایش. اسکورسیزی و ریچارد پرایس در فیلم حضور دارند. پرایس نویسنده‌ی سناریوی فیلم بد بود که باید بگویم این سناریو محشر است. اسپایک لی در این فیلم تنها از وجود ستارگان بهره نمی‌گیرد بلکه به سراغ کارگردانان، مهندسان ضبط، مربیان صدا، بازیگران، طراحان، مدیران، وکیلان، نویسندگان و خبرنگاران نیز رفته است. البته فیلم از نکته‌های منفی روی برنگردانده است و به جنجال‌های گریزناپذیر همزمان با انتشار آلبوم، باب شدن لقب Wacko Jacko، نژاد پرستی و عداوت با جکسون در زمانی که موفقیت‌اش سر به فلک زد و یا هنگامیکه به سرزمین ممنوعه پا گذارد و آهنگ‌های گروه بیتلز را خرید؛ می‌پردازد. اما تمرکز اصلی فیلم بر دستاوردهای هنری جکسون استوار است." ایندپندنت: "در کمال تاسف آنچه که فیلم به بیانش نمی‌پردازد، درونیات مایکل جکسون است. در این فیلم مصاحبه‌های بسیار احساساتی افرادی را می‌بینیم که به گریه می‌افتند. آنها از استعداد مایکل می‌گویند اما مشخص نمی‌شود که چرا تا این حد مایکل برایشان مهم است. این فیلم نمی‌گوید که مایکل جکسون را چه چیز مایکل جکسون کرد. در ابتدای فیلم نقل قولی از جیمز بالدوین می‌شنویم: «مخلوقات عجیب، عجیب خوانده می‌شوند و با آنان به همین زشتی رفتار می‌شود که اکنون رفتار می‌شود. چرا که آنان پژواک بلندی از ترس‌ها و آرزوهای ما هستند.» مارتین اسکورسیزی یکی از مصاحبه شوندگان است. در این فیلم درمی‌یابیم که ویدیوهای این آلبوم از هنرمندانی چون فرد آستر و فیلم باندواگون (Bandwagon) یا اورسون ولز در فیلم مرد سوم الهام گرفته شده‌اند." منبع: eMJey.com